Trong thiết kế bệnh viện, khu vực phẫu thuật và đặc biệt là phòng mổ được xem như trái tim của công trình. Tiêu chuẩn thiết kế phòng mổ bệnh viện luôn là vấn đề được quan tâm và giám sát chặt chẽ. Bởi vậy, quyết định 34/2005/QĐ-BYT của Bộ Y tế về tiêu chuẩn thiết kế khoa phẫu thuật bệnh viện đa khoa đã đưa ra những tiêu chuẩn áp dụng trong xây dựng, thiết kế, thẩm định các khoa phẫu thuật. Quyết định này được áp dụng tại bệnh viện đa khoa khu vực, bệnh viện đa khoa tỉnh và Trung ương trong phạm vi cả nước. Vậy yêu cầu chung về tiêu chuẩn thiết kế phòng mổ là gì? Các tiêu chuẩn phòng mổ cụ thể? Hãy cùng tìm hiểu và liên hệ ngay với chúng tôi khi bạn có nhu cầu nhé!
1. Yêu cầu chung về tiêu chuẩn thiết kế phòng mổ?
1.1 Yêu cầu về vị trí địa lý
Tiêu chuẩn phòng mổ thường được đặt ở trung tâm nơi có các điều kiện tốt nhất về điều kiện môi trường và cơ sơ hạ tầng. Vị trí này nằm gần các khu vực liên quan khác của bệnh viện như khu chăm sóc tích cực, khu xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh… Điều này giúp thuận tiện trong vận chuyển, đi lại của bác sĩ và người bệnh. Đồng thời nằm ở cuối hành lang để hạn chế và dễ dàng kiểm soát số người qua lại.
1.2 Yêu cầu về kích thước
Tiêu chuẩn thiết kế phòng mổ yêu cầu diện tích tối thiểu là 36 m2, chiều cao (từ sàn tới trần) không thấp hơn 3,1 m. Nên thiết kế phòng mổ trong theo hình vuông hoặc hình chữ nhật, ở các góc thiết kế vát 45 độ để tránh góc khí quẩn giúp cho việc lưu thông không khí. Càng hạn chế tối đa các góc cạnh trong không gian phòng mổ thì càng đảm bảo vệ sinh vô trùng. Đồng thời tạo môi trường thuận tiện cho các kỹ thuật viên làm việc. Các tủ thiết bị có thể thiết kế âm tường để giảm góc cạnh và tạo không gian.
1.3 Yêu cầu khác
Trong khoa phẫu thuật của bệnh viện, tiêu chuẩn phòng mổ cần đảm bảo đầu tiên và tiên quyết là tuân theo quy tắc một chiều, đảm bảo vô khuẩn tuyệt đối. Cần bố trí 2 cửa cho phòng mổ: một cửa chính vào và một cửa phụ.
Ngoài ra, việc phân luồng sự di chuyển ở hành lang sạch – bẩn, đi lại của bác sĩ – người bệnh… cũng cần tuân theo tiêu chuẩn xây dựng phòng mổ về sạch bẩn một chiều để đảm bảo sự vô trùng tuyệt đối.
2. Yêu cầu về giải pháp kỹ thuật
2.1 Tiêu chuẩn vi khí hậu (nhiệt độ, độ ẩm, số lần luôn chuyển không khí)
Tiêu chuẩn nhiệt độ phòng mổ yêu cầu cần duy trì nhiệt độ phòng nằm trong khoảng 21oC – 26oC. Độ ẩm của phòng mổ đạt 60 – 70% với số lần luôn chuyển không khí: 15 – 20 lần/giờ.
2.2 Tiêu chuẩn điện phòng mổ
Tiêu chuẩn phòng mổ yêu cầu điện trong phòng phải được cung cấp đầy đủ, liên tục 24 tiếng một ngày. Ngoài ra, phải có nguồn dự để tự động cấp điện lại sau 5 giây và hệ thống nối đất riêng. Hệ thống điện chiếu sáng phải đảm bảo yêu cầu về độ rọi tối thiểu của ánh sáng và độc lập với hệ thống điện động lực cấp cho các thiết bị. Ngoài nguồn điện 2 pha thông thường, cần bố trí thêm nguồn cấp điện 3 pha để sử dụng các thiết bị đặc biệt. Vì các thiết bị y tế sử dụng trong phòng mổ chủ yếu là các thiết bị nhập khẩu từ các nước: Anh, Mỹ, Đức, Nhật… có ổ cắm khác nhau.
2.3 Tiêu chuẩn không khí, khí sạch phòng mổ
Tiêu chuẩn về không khí trong phòng mổ là đặc trưng cơ bản khi xây dựng, thiết kế bệnh viện. Bởi vì hệ thống thông khí giúp đảm bảo sự sống còn của người bệnh thông qua việc đảm bảo độ vô trùng tối đa. Hệ thống cung cấp khí sạch trong phòng mổ luôn yêu cầu chiều cao thông thủy lớn. Tiêu chuẩn không khí phòng mổ quy định, khí sạch áp lực trong các phòng mổ cần tuân theo cấp độ sạch 100.000. Khí sạch áp lực dương hay được sử dụng hơn, áp dụng cho các phòng mổ thông thường. Còn khí sạch áp lực âm thường sử dụng cho các phòng mổ đặc biệt cách ly và nhiễm.
Hệ thống khí sạch áp lực dương được thiết kế bao gồm 3 phần:
– Thiết bị tiệt trùng khí tiền xử lý bằng tia UV: tia UV giúp hiệu quả thanh trùng không khí cao hơn rồi được chuyển đến bộ lọc khí Hepa filter.
– Bộ lọc không khí Hepa filer: ngăn chặn được 99,9% các hạt có đường kính 0,3 µm, đảm bảo không khí trong phòng mổ luôn đạt độ sạch nhất.
– Bộ tạo áp suất dương: giúp ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập, đồng thời cung cấp thêm oxy cho các ca mổ kéo dài hay có nhiều người tham gia.
2.4 Tiêu chuẩn hệ thống chiếu sáng
Tiêu chuẩn phòng mổ quy định hệ thống chiếu sáng phòng mổ tuân theo tiêu chuẩn đối với khu vô trùng là sử dụng ánh sáng nhân tạo. Hệ thống chiếu sáng cần được phân chia thành chiếu sáng tổng thể và chiếu sáng cục bộ. Chiếu sáng tổng thể là ánh sáng từ hệ thống đèn âm trần hoặc hệ đèn ở góc. Chiếu sáng cục bộ là ánh sáng lấy từ đèn mổ (đèn không hắt bóng) được bố trí thuận tiện, dễ dàng xoay chuyển và điều chỉnh tiêu cự sáng và độ sáng. Tổng độ rọi từ các hệ thống chiếu sáng trong phòng mổ khoảng 300 – 700 lux.
Tuy tiêu chuẩn thiết kế không yêu cầu cầu về tiêu chuẩn bồn rửa tay phòng mổ, khu vực phòng mổ vẫn cần có hệ thống nước rửa tay và bồn rửa tay tiệt trùng. Vì các kỹ thuật viên bắt buộc phải rửa tay, thực hiện các bước rửa tay trước khi vào phòng mổ. Phải có hệ thống liên lạc nội bộ, kết nối trực tiếp đến cán bộ quản lý, các khu vực có liên quan… hoặc truyền hình trực tiếp đến phòng hội trẩn khi cần thiết.
Tiêu chuẩn phòng mổ là một trong những tiêu chuẩn khắt khe nhất cần đảm bảo trong quá trình xây dựng và thiết kế bệnh viện. Do đó, những hiểu biết về tiêu chuẩn phòng mổ sẽ giúp nhân viên y tế và người bệnh tạo dựng môi trường phẫu thuật an toàn, hiện đại, đạt chuẩn.